Dậy thì là giai đoạn cơ thể thay đổi cả về thể chất và tâm lý để chuyển từ một đứa trẻ thành người trưởng thành. Quá trình này thường bắt đầu xuất hiện ở lứa tuổi 8-13 đối với bé gái và 9-14 đối với bé trai.
Dậy thì là giai đoạn cơ thể thay đổi cả về thể chất và tâm lý để chuyển từ một đứa trẻ thành người trưởng thành. Quá trình này thường bắt đầu xuất hiện ở lứa tuổi 8-13 đối với bé gái và 9-14 đối với bé trai.
Đang xem: Bật mí bí mật tuổi dậy thì: bí quyết để con dậy thì thành công
Dậy thì được coi làsớmnếu xuất hiện trước 8 tuổi (bé gái) và 9 tuổi (bé trai). Quá trình này được coi làmuộnnếu chưa bắt đầu ở tuổi 13 (nữ) và tuổi 14 (nam). Những nghiên cứu gần đây cho thấy, dậy thì xuất hiện ngày càng sớm hơn, đặc biệt là ở các bé gái.
Dậy thì bao gồm sự tăng trưởng nhanh của cơ và xương, sự thay đổi hình dáng và kích thước cơ thể cùng với sự hình thành khả năng sinh sản.
Dậy thì ở bé gái
Quá trình này thường bắt đầu khi các bé được 10,5 tuổi.
·Dấu hiệu đầu tiên làngực phát triển. Ngực nhú lên thành những cục nhỏ dưới núm vú, ở một hoặc cả hai bên. Những cục này có thể cứng và có kích thước khác nhau. Thời điểm này trẻ thường bắt đầu cao nhanh.
·Sau khoảng 6 tháng,lông muxuất hiện (mặc dù ở một số trẻ, mọc lông mu lại là biểu hiện đầu tiên của dậy thì), rồi đếnlông nách.
·Trong vài năm tiếp theo, ngực tiếp tục lớn lên, lông mu vàcơ quan sinh dục ngoàităng trưởng dần dần, dẫn tới kỳkinh nguyệtđầu tiên. Thay đổi này thường xuất hiện vào 12,5 – 13 tuổi, khoảng 2 năm sau khi bắt đầu dậy thì.
·Cơ thể tiếp tục phát triển và toàn bộ quá trình dậy thì hoàn tất sau 3-4 năm, với ngực, quầng vú và lông mu phát triển như ở người lớn.
·Trong giai đoạn dậy thì, các bé gái thường cao trung bình 7 – 8 cm/năm, và đạt đỉnh điểm khi kỳ kinh đầu tiên xuất hiện. Trẻ thường dừng cao khoảng 2 năm sau khi có kinh.
Xem thêm: Viện Sức Khỏe Cộng Đồng Vmc Việt Nam, Viện Sức Khỏe Cộng Đồng
Bảng tóm tắt những mốc thời gian chính trong giai đoạn dậy thì ở bé gái:
Độ tuổi |
Mốc thời gian |
Dấu hiệu dậy thì |
10,5 tuổi |
Bắt đầu dậy thì |
Ngựcnhú lên |
Caonhanh |
||
11 tuổi |
6-12 tháng sau khởi đầu |
Mọclông mu |
Mọclông nách |
||
Cơ quan sinh dục ngoàităng trưởng |
||
12,5 tuổi |
2 năm sau khởi đầu |
Kỳkinh nguyệtđầu tiên |
Chiều cao đạt đỉnh điểm |
||
13,5 – 14,5 tuổi |
3-4 năm sau khởi đầu |
Ngực, quầng vú và lông mu phát triển như ở người lớn |
Hoàn tất dậy thì |
||
14,5 tuổi |
2 năm sau khi có kinh |
Dừng cao |
Dậy thì ở bé trai
Quá trình này thường bắt đầu muộn hơn ở con trai, trung bình là 11,5 – 12 tuổi.
·Dấu hiệu dậy thì đầu tiên là tăng kích thướctinh hoàn.
·Vài tháng sau,lông mubắt đầu mọc.
·Lông mu,lông nách, tinh hoàn vàdương vậttiếp tục phát triển.
·Nam đạt tốc độtăng chiều caotối đa chậm hơn nữ 2-3 năm. Hiện tượng này thường bắt đầu bằng bàn tay và bàn chân to ra, rồi đến cánh tay và cẳng chân, thân và ngực phát triển.
Những thay đổi khác bao gồmgiọngtrầm hơn,cơ bắpto lên, có khả năngcương cứngvàxuất tinh(đặc biệt là xuất tinh tự nhiên, còn gọi là ‘giấc mơ ướt’). Ở một số em trai, ngực có thể phát triển.
·Những thay đổi trên vẫn tiếp tục, quá trình dậy thì hoàn thành sau 3-4 năm với lông mu, tinh hoàn và dương vật đạt kích thước như ở người lớn. Tiếp theo ngực và râu phát triển.
·Các bé trai đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất chậm hơn các bạn gái, thường là khi lên 14 tuổi.
Xem thêm: Ăn Nghệ Tươi Có Ích Với Bệnh Dạ Dày? Uống Nước Nghệ Tươi Có Tốt Cho Sức Khỏe Không
Dậy thì ở cả hai giới đều liên quan tới ra mồ hôi nách, cơ thể có mùi, nổi mụn trứng cá.
Bảng tóm tắt những mốc thời gian chính trong giai đoạn dậy thì ở bé trai:
Độ tuổi |
Mốc thời gian |
Dấu hiệu dậy thì |
11,5 đến 12 tuổi |
Bắt đầu dậy thì |
Tinh hoàntăng kích thước |
Sau vài tháng |
Mọclông mu |
|
Mọclông nách |
||
Dương vậtphát triển |
||
12,5 tuổi |
6 tháng sau mọc lông mu |
Bàn tay bàn chânto ra |
Tay chânphát triển |
||
Ngựcvàthânphát triển |
||
Giọngtrầm đi |
||
Cơ bắptăng |
||
Cương cứng, Xuất tinh |
||
14 tuổi |
Đạtchiều caotối đa |
|
15-16 tuổi |
3-4 năm sau khởi đầu |
Lông mu, tinh hoàn và dương vật đạt kích thước như ở người lớn |
Ngực và râu phát triển |
||
Dừng cao |
* Những mốc thời gian nói trên chỉ mang tính tương đối, mỗi trẻ có nhịp độ phát triển riêng.