Tình trạng trẻ biếng ăn, thấp bé nhẹ cân hơn bạn cùng trang lứa luôn là nỗi lo lắng của các bậc cha mẹ. Một trong những câu hỏi mà các bác sỹ khoa Dinh dưỡng – Tiết chế, Trung tâm Sản Nhi tiếp nhận nhiều nhất mỗi ngày chính là “Tại sao con không chịu ăn gì mặc dù đã được thay đổi món ăn liên tục?” hay “Vì sao con ăn rất tốt mà cả tháng nay vẫn không tăng cân nào?”. Và, như một lẽ đương nhiên, thuốc kích thích ăn ngon, kích thích tăng cân luôn là phương án mà nhiều bậc cha mẹ tìm đến. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, việc cho trẻ dùng các loại thuốc này lại chứa đựng nhiều nguy hiểm cho cơ thể.
Đang xem: Thuốc kích thích ăn ngon, tăng cân có tốt như quảng cáo??
Các bác sỹ Khoa Dinh dưỡng – Tiết chế khám, tư vấn dinh dưỡng cho bệnh nhi
Bản chất của thuốc kích thích ăn ngon và tăng cân có chứa gì?
Thuốc có chứa glucocorticoid (Hay còn gọi tắt là corticoid hay steroid). Đây là thuốc dùng theo đơn, chỉ định trong nhiều bệnh lý khác nhau có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, ức chế miễn dịch. Khi cho trẻ dùng thuốc này kéo dài sẽ có cảm giác trẻ béo ra, tăng cân với khuôn mặt tròn trĩnh do tác dụng phụ của thuốc là giữ muối, giữ nước trong cơ thể. Trong trường hơp dùng thuốc quá dài ngày không theo chỉ định của Bác sĩ, thuốc có thể gây suy tuyến thượng thận, tăng huyết áp, đái tháo đường, hạ kali máu, loét dạ dày tá tràng, giảm sức đề kháng cơ thể, ảnh hưởng đến thần kinh, loãng xương làm trẻ chậm phát triển chiều cao.
Thuốc có chứa cyproheptadin: Đây là loại thuốc được sử dụng cho trẻ nhiều nhất. Thực chất cyproheptadin là kháng histamin có tác dụng chính là chống dị ứng nhưng có thêm tác dụng kích thích cảm giác đói, tăng sự thèm ăn nếu dùng vào ban ngày và gây buồn ngủ khi dùng về đêm.Thuốc không làm tăng cân nhưng tác dụng gián tiếp kích thích ăn và ngủ được. Tuy nhiên, tác dụng gây thèm ăn của cyproheptadin chỉ xuất hiện tạm thời trong thời gian dùng thuốc, khi ngưng thuốc trẻ sẽ chán ăn trở lại và bị sụt cân. Thuốc chống chỉ định cho trẻ nhỏ dưới 2 tuổi.
Thuốc có dẫn chất là hormon sinh dục: Một dẫn chất tổng hợp tương tự như testosterone là nandrolon phenylpropionat cũng bị lạm dụng cho mục đích tăng cân. Tác dụng chủ yếu của thuốc là đồng hóa protein, giúp cơ thể hấp thu và chuyển hóa đạm làm phát triển cơ bắp, tăng cân. Thuốc được chỉ định điều trị chứng gầy ốm, sụt cân, mất sức sau khi mắc bệnh nặng, nhưng không được dùng cho trẻ dưới 15 tuổi.
Thuốc có nguồn gốc Đông y “giả”: Hiện nay trên thị trường tràn lan các loại thuốc tăng cân có nguồn gốc đông y Thuốc có công thức gồm các thảo dược, các loại men tiêu hóa, men vi sinh và một số thành phần tân dược. Đáng ngại hơn là khi bào chế, nhà sản xuất cho thêm các loại tân dược như cortiocid, cyproheptadin… để đẩy nhanh tác dụng , đánh vào tâm lý của các bậc phụ huynh muốn tăng cân và kích thích ăn cho con. Chính điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới tình trạng sức khỏe của trẻ.
Xem thêm: Thuốc Uống Thuốc Trắng Da Có Hại Không ? Những Sự Thật Khiến Bạn Tá Hỏa
Nên làm gì khi trẻ biếng ăn, chậm tăng cân?
Trước tiên, cần tìm hiểu nguyên nhân tại sao trẻ biếng ăn, chậm tăng cân. Một số nguyên nhân thường gặp là:
Trẻ có thay đổi về cảm xúc, tâm lý như lo lắng, cô đơn, trầm cảm… khiến cho trẻ ăn không ngon miệng, không thích ăn, chán ăn… Trẻ mắc một bệnh lý thực thể nào đó liên quan đến đường tiêu hóa và có biểu hiện sinh lý như buồn nôn, nôn, đi ngoài, rối loạn tiêu hóa, sốt, nhức đầu… Trong những trường hợp đó, cần phải đưa trẻ đi khám bệnh và cần có sự chăm sóc, tư vấn từ thầy thuốc đối với từng bệnh cụ thể. Nguồn dinh dưỡng kém, trẻ ăn không đủ chất hoặc món ăn không hợp khẩu vị khiến trẻ chán ăn. Trong trường hợp này, phải cung cấp đủ dinh dưỡng cho những trẻ này đúng nhu cầu như tăng số lần ăn, cung cấp dưới dạng thức ăn trẻ thích, cung cấp thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao.
Hiện tại, Trung tâm Sản Nhi đã và Bệnh viện Nhi Trung ương đã và đang làm tốt công tác phối hợp đưa chuyên gia dinh dưỡng đến khám và tư vấn cho trẻ ngay tại Trung tâm Sản Nhi.
Chuyên gia Dinh dưỡng BV Nhi Trung ương khám, tư vấn cho trẻ tại Trung tâm Sản Nhi
Từ thực tế khám chữa bệnh, các bác sỹ khuyến cáo quy tắc nuôi con ăn như sau:
Để trẻ có cảm giác đói và no phải cho trẻ tập trung vào bữa ăn, không làm sao lãng trẻ trong bữa ăn như xem TV, điện thoại, ăn rong … Giới hạn bữa ăn trong 30 phút Khoảng cách giữa mỗi lần ăn ít nhất là 3 tiếng đồng hồ. Không tỏ thái độ khó chịu hay cưỡng ép trẻ ăn hết suất, hay thử ăn một món ăn mới mà nên khuyến khích, khen ngợi động viên trẻ khi ăn hết suất hay chịu ăn thức ăn mới. Cung cấp món ăn phù hợp với lứa tuổi Khuyến khích trẻ tự xúc ăn, tiếp cận 4 giác quan khi ăn Không cho ăn vặt và uống đồ ngọt giữa các bữa ăn.
Bên cạnh chế độ ăn, thiếu một số vi chất cũng có thể dẫn tới chán ăn. Việc bổ sung các vi chất nên tham khảo hỏi ý kiến và sử dụng theo hướng dẫn của Bác sĩ, cho dù đó là thuốc bổ.
Xem thêm: Nguyên Nhân Viêm Lộ Tuyến Cổ Tử Cung, Viêm Lộ Tuyến Cổ Tử Cung Là Gì
Nếu có các thắc mắc, băn khoăn về vấn đề dinh dưỡng của trẻ, quý vị vui lòng liên hệ Phòng Khám dinh dưỡng (P.215) Tầng 2 – Khoa Khám bệnh và Điều trị ngoại trú, Trung tâm Sản Nhi để được các chuyên gia, bác sỹ chuyên môn sâu, giàu kinh nghiệm khám và tư vấn dinh dưỡng cụ thể.