Chùm ngây là cây chứa hàm lượng dinh dưỡng cao ngất, hơn nhiều lần so với các loại hoa quả thiết yếu. Với cách chế biến đa dạng như làm rau sống, nấu canh, sinh tố, làm bánh… đặc biệt nấu cháo cho trẻ em cực bổ dưỡng. Cây chùm ngây mệnh danh là cây lương thực chống đói ở các nước châu Phi.
Đang xem: Tác dụng chữa bệnh của cây chùm ngây
Chùm ngây là loại cây có tác dụng tốt cho da, máu, xương, phòng ngừa được các bệnh như ung thư, thoái hóa điểm vàng, xơ nang, ngăn ngừa bệnh loãng xương, tăng cường sinh lực, chữa chứng suy nhược cơ thể,…
Trong y học dân gian, cây chùm ngây là vị thuốc quan trọng tuy nhiên rất ít người biết về nó cũng như cách sử dụng sao cho hiệu quả.
Trong bài viết này, Cây Thuốc Dân Gian sẽ cùng bạn tìm hiểu tất tần tật về đặc điểm và công dụng của loại cây này.
Cây chùm ngây là gì
Chùm ngây còn được gọi với các tên khác như Cây dùi trống, Cây cải ngựa, Cây dầu bel, Cây ba đậu dại, Cây thần dịu.Có tên khoa học là Moringa oleifera.Thuộc họ chùm ngây (Moringa)
Là loại cây thân gỗ phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới có giá trị kinh tế cao.
So với các loài cây gỗ khác, chùm ngây có chiều cao trung bình, 1 tuổi nếu không bị cắt ngọn cây có thể cao đến 5-6m với đường kính 10cm.
Tuổi trưởng thành cây từ 3-4 năm, có thể đạt chiều cao lên tới 10m. Thân không có gai, óng chuốt.
Lá kép dài từ 30-60cm, màu xanh mốc, có hình lông chim, lá chét dài từ 12-20mm, hình trứng, mộc đối gồm 6-9 đôi.
Cây ra hoa vào khoảng tháng 1-2, màu trắng kem, trông giống hoa đậu, có cuống, mọc thành chùy tại nách lá, có lông tơ và nhiều mật.
Quả dài từ 20-40cm, rộng 2cm, dạng nang treo, gồm 3 cạnh, phần có hạt hơi gồ lên, có khía rãnh dọc theo quả.
Hạt tròn màu đen bằng hạt đậu Hà Lan, có 3 cạnh.
Thành phần dinh dưỡng của cây chùm ngây
Lá chùm ngây có hàm lượng dinh dưỡng nhiều hơn cả hoa và quả.
Ở trọng lượng bằng nhau, vitamin A cao gấp 5 lần so với cà rốt, vitamin C cao gấp 8 lần so với cam, sắt cao gấp 3 lần so với cải bó xôi, canxi cao gấp 4 lần so với sữa, đạm cao gấp 3 lần so với chuối và gấp 2 lần so với sữa chua.
Cứ 100g lá chùm ngây chứa:
Năng lượng: 64 kcalChất xơ: 2 gCacbohydrat: 8,28 gChất đạm: 9,4 gChất béo: 1,4 gVitamin A equiv: 378 µgVitamin B1: 0,257 mgVitamin B2: 0,66 mgVitamin B3: 2,22 mgVitamin B5: 0,125 mgVitamin B6: 1,2 mgVitamin B9: 40 µgVitamin C: 51,7 mgCanxi: 185 mgMagiê: 147 mgSắt: 4 mgPhốt pho: 112 mgMangan: 1,063 mgNatri: 9 mgKẽm: 0,6 mgKali: 337 mg
Còn trong 100g quả chùm ngây chứa:
Năng lượng: 37 kcalChất xơ: 3,2 gCacbohydrat: 8,53 gChất đạm: 2,1 gChất béo: 0,2 gVitamin A equiv: 4 µgVitamin B1: 0,053 mgVitamin B2: 0,074 mgVitamin B3: 0,62 mgVitamin B5: 0,794 mgVitamin B6: 0,12 mgVitamin B9: 44 µgVitamin C: 141 mgCanxi: 30 mgMagiê: 45 mgSắt: 0,36 mgPhốt pho: 50 mgMangan: 0,259 mgNatri: 42 mgKẽm: 0,45 mgKali: 461 mg
Cây chùm ngây rất giàu vitamin, chất đạm, axit amin, beta-caroten, nhiều hợp chất phenol và khoáng chất quan trọng, ngoài ra còn một số hỗn hợp chất quý hiếm như alpha-sitosterol, quercetin, zeatin, kaempferol và axit caffeoylquinic.
Có nghiên cứu công bố cây chùm ngây chứa tới hơn 90 chất dinh dưỡng tổng hợp trong đó bao gồm 6 khoáng chất, 7 vitamin, 46 chất chống oxy hóa, 18 axit amin, các chất kháng sinh, kháng độc tố, nhiều chất chống viêm nhiễm, các chất giúp phòng ngừa và điều trị ung thư, u xơ tiền liệt tuyến, giúp bảo vệ gan, hạ cholesterol, ổn định huyết áp.
Chùm ngây được xếp vào nhóm cây hữu ích nhất thế giới bởi vì toàn bộ cây đều có có tác dụng tốt, sử dụng làm thức ăn hoặc với các mục đích khác nhau.
Các tổ chức phi chính phủ như Church World Service, Trees for Life International, Volunteer Partnerships for West Africa và Educational Concerns for Hunger Organization đã công nhận và ủng hộ chùm ngây là cây có nguồn dinh dưỡng tự nhiên cho các quốc gia nhiệt đới.
Một nhà khoa học còn công bố rằng bột từ lá cùm ngây cung cấp dinh dưỡng tốt và có thể sử dụng chống lại nạn đói.
Rau chân vịt được gọi là “siêu” thực phẩm do có thành phần dinh dưỡng cao tốt cho sức khỏe. Không chỉ được …
Đặc điểm phân bố chùm ngây
Chùm ngây có nguồn gốc hơn 4000 năm tại vùng sơn cước Hi Mã Lạp Sơn tây bắc Ấn Độ, sau này người ta trồng nhiều ở Trung Mỹ, Nam Mỹ, Châu Phi, Đông Nam Á,…
Ở Việt Nam mọc nhiều ở các tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận, Thanh Hóa, đảo Phú Quốc, vùng Bảy Núi tỉnh An Giang,…
Thế nhưng trước đây ít ai quan tâm và cũng không biết về tác dụng của nó, mãi về sau người ta mang hạt giống về Việt Nam trồng đại trà để lấy nguyên liệu người ta mới để ý đến.
Nhiều người lầm tưởng cây chùm ngây được du nhập vào nước ta.
Trồng cây chùm ngây
Cây rất dễ trồng, có thể gieo hạt, hom củ, hom cành và hầu như trồng được quanh năm. Cây ưa đất ráo nước và nhiều cát, không cần chăm sóc đặc biệt, kể cả ở vùng khí hậu khắc nghiệt.
Tuy nhiên cây lại không chịu được vùng đất ngập úng, nhiều nước có thể bị chết nếu không được tháo nước kịp thời.
Thân cây rất mềm và dễ gãy nên những vùng có gió mạnh, thường xuyên có bão nên cắt ngọn để hạn chế chiều cao, đồng thời kích thích ra nhiều tán.
Lá ngón là loại cây chứa độc tính rất mạnh có thể chết người chỉ trong 1 giờ. Tuy nhiên trong y học lá ngón vẫn …
Tác dụng của cây chùm ngây
Gần như toàn bộ các bộ phận của cây chùm cây từ rễ, thân, cành, lá, hoa, quả, hạt đều hữu ích với con người. Lá, hoa và quả non dùng làm thực phẩm cho người và gia súc, làm lương thực chống đói nghèo, chống suy dinh dưỡng ở trẻ em.
Lá tươi dùng để chế biến các món ăn như canh thịt, canh tôm, canh nấm (hoặc canh suông), ăn sống, xào trứng, xào thịt, trộn salad, xay làm nước sinh tố.
Lá phơi khô tán bột có thể bảo quản rất lâu, dùng để làm bột bánh, nấu cháo, bột cho trẻ em hoặc pha nước uống.
Hoa chứa nhiều mật và chất dinh dưỡng có thể làm rau ăn hoặc phơi khô pha trà uống.
Quả non dùng để chế biến các món ăn hấp dẫn như canh, xào, ninh súp, hầm xương,… Hạt rang ăn rất bùi và thơm, rễ non để ăn sống hoặc làm gia vị như mùi tạt.
Tuy nhiên cần lưu ý tránh dùng cho phụ nữ đang mang thai vì nó sẽ có tác dụng giống như rau ngót và lô hội.
Trong công nghiệp, chùm ngây được dùng làm nguyên liệu sản xuất mỹ, dược phẩm, thực phẩm chức năng, nước giải khát và cả sản xuất giấy (dùng thân gỗ).
Trong y học được dùng để điều trị hơn 300 căn bệnh phổ biến, làm đẹp (do thành phần chất chống oxy hóa nhiều và đa dạng).
Xem thêm: Những Món Ăn Tốt Cho Tim Mạch Nên Có Trong Bữa Cơm Gia Đình Hàng Ngày
Ngoài ra hạt khô còn được dùng làm chất lọc nước hoặc ép dầu sử dụng như dầu oliver.
Tác dụng y học và bài thuốc chữa bệnh từ cây chùm ngây
1. Tốt cho da, máu, xương và sụn
Trong cây chùm ngây chứa đến 18 loại axit amin các loại, trong đó có 8 axit amin thiết yếu. Là một trong số ít thực vật trên toàn thế giới có số lượng axit amin nhiều như vậy.
Hơn thế nữa, protein trong cây rùi trống còn nhiều hơn hẳn thịt, đây là chất có vai trò quan trọng giúp da, máu, sụn và xương chắc khỏe bền bỉ hơn. Vì thế rất thích hợp cho những người ăn chay.
2. Phong ngừa bệnh loãng xương
Trong chùm ngây chứa lượng canxi, magie dồi dào, nhất là trong lá. Đây đều là những khoáng chất vô cùng quan trọng với xương của chúng ta.
Chế biến món ăn hoặc uống trà dùi trống giúp ngăn chặn bệnh loãng xương, cho một bộ xương chắc khỏe vững mạnh.
3. Phòng bệnh ung thư, xơ nang và thoái hóa điểm vàng
Với thành phần lên đến 46 loại chất chống oxy hóa, cùng các vitamin C và A giúp chúng ta có một cơ thể khỏe mạnh, trung hòa và loại bỏ các gốc tự do, giúp cơ thể phòng tránh được các bệnh nguy hiểm như ung thư, thoái hóa điểm vàng hay bệnh xơ nang.
4. Tốt cho da
Trong cây chùm ngây chứa cytokinin là một kích thích tố kích thích tăng trưởng và phân chia tế bào, giúp làm chậm quá trình lão hóa của các tế bào. Đây chính là bí quyết giúp chị em có một làn da đẹp và trẻ trung hơn.
Cách làm rất đơn giản, dùng 20g lá chùm ngây tươi xay nhuyễn, trộn cùng tinh dầu chùm ngây được hỗn hợp đắp lên mặt.
Mỗi tuần nên làm 2-3 lần, mỗi lần đắp không quá 10 phút. Sau vài tuần bạn sẽ có một làn da căng mịn và sáng bóng.
5. Phục hồi sức khỏe sau khi mổ
Dùng lá cây dùi trống để nấu canh với thịt heo hoặc tôm tươi hoặc cả hai, nấu giống như nấu canh thịt rau ngót, muồng tơi. Món ăn này rất tốt cho người sau khi mổ nhất là người mổ khối u ung thư.
6. Tăng cường sinh lực
Sử dụng 100g rễ chùm ngây làm sạch sẽ nấu với 1,5 lít nước, khi sôi hạ nhỏ lửa, chờ đến khi còn 2/3 lượng nước thì tắt bếp. Lấy nước chia ra uống hết trong ngày, không để qua ngày.
7. Chữa chứng suy nhược cơ thể
Dùng 100g lá dùi trống phơi hoặc sấy khô, sau mang tán bột. Lấy một nắm gạo nhỏ nấu thành cháo, đợi cháo nhừ thì cho bột dùi trống vào, thêm gia vị vừa ăn, nấu 10 phút nữa thì tắt bếp.
Lá sung là loại rau ăn kèm rất đặc biệt phổ biến ở miền Bắc Việt Nam. Bên cạnh đó, lá cung còn có nhiều tác …
8. Mẹo ngừa thai từ dân tộc Raglay
Lấy 150g rễ chùm ngây tươi làm sạch, băm nhỏ nấu cùng 2 lít nước đến khi còn 1 lít. Chia ra thành 2 lần uống trong ngày. Cứ 5 ngày làm một lần.
9. Làm giảm cholesterol, triglycerit, lipid máu, axit uric, ngăn ngừa sỏi oxalat
Lấy 100g rễ dùi trống tươi (khô thì 30g) làm sạch, đun với 1 lít nước, khi sôi giảm lửa để 15 phút. Chia ra uống cả ngày, mỗi ngày làm một lần.
10. Giúp ổn định đường huyết, huyết áp, trị chứng suy nhược, bảo vệ gan
Lấy 150g lá dùi trống non làm sạch sẽ, giã nát hoặc dùng máy xay sinh tố, cho vào 300 ml nước, vắt lấy nước, thêm vào hai thìa canh mật ong, trộn đều.
Chia ra uống 3 lần trong ngày, mỗi ngày làm một lần.
11. Chữa u xơ tiền liệt tuyến
Dùng 100g rễ chùm ngây tươi (nếu khô thì 30g), 80g lá trinh nữ hoàng cung tươi (nếu khô thì 20g). Tất cả đun cùng 2 lít nước đến khi còn 1 lít. Chia ra uống 3 lần trong ngày.
12. Tác dụng lọc nước
Ở một số nước nghèo, nguồn nước uống bẩn người ta dùng hạt chùm ngây khô giã nhỏ, cho thùng nước.
Một lát sau cặn bẩn sẽ lắng xuống dưới, mặt khác vi khuẩn, nấm bệnh trong nước sẽ chết hết do thành phần kháng sinh trong hạt chùm ngây.
13. Khả năng chống viêm
Bột chùm ngây có khả năng ức chế các enzym có hại, gây ra viêm nhờ thành phần chất chống oxy hóa, các kháng sinh tự nhiên, từ đó giúp làm giảm viêm hiệu quả.
14. Hỗ trợ chức năng não
Nhờ thành phần các chất chống oxy hóa mà chùm ngây có thể giảm thiểu sự oxy hóa các tế bào thần kinh, từ đó giúp não bộ khỏe mạnh hơn, tăng trí nhớ và hạn chế tình trạng trầm cảm.
15. Tác dụng kháng khuẩn và làm lành các vết thương nhanh chóng
Nhờ khả năng kháng khuẩn tốt mà bột dùi trống rất phù hợp với các vết thương ngoài da, nhiễm trùng da, hoặc nhiễm trùng đường tiêu hóa, làm tăng đông máu và giúp nhanh lành vết thương.
16. Tốt cho bà mẹ cho con bú
Nhờ thành phần dinh dưỡng dồi dào với hàm lượng cao, chùm ngây rất tốt cho bà mẹ đang cho con bú, giúp cung cấp lượng lớn chất dinh dưỡng cho cả mẹ và bé.
17. Trị đau răng, đau tai,…
Dùng vỏ rễ cây dùi trống sắc với nước uống và ngậm giúp trị đau răng hiệu quả.
18. Rất tốt cho bé
Đối với trẻ em ở thời kì ăn dặm (từ tháng thứ 6 trở lên) mà lười uống sữa hoặc thiếu sữa thì có thể dùng lá chùm ngây xay nhỏ mịn, nấu với bột loãng cho bé ăn.Với bé nào đã ăn được cháo thịt thì dùng rau dùi trống băm nhỏ hoặc xay cho vào cháo, đun nóng từ 1-2 phút, để nguội cho bé ăn. Có thể thêm vài giọt dầu oliver.Với bé đã biết ăn thô thì có thể băm hoặc xay nhỏ, trộn với thịt viên lên rồi rim nhạt.
Ngoài ra chùm ngây còn nhiều tác dung tốt như chống sưng, chống co giật, lợi tiểu, trị sỏi thận oxalat, nóng sốt, phong thấp, sưng gan, sưng lá lách, sâu răng, đau dạ dày, sưng nhọt, táo bón, giun sán, mọn cóc,…
Cách chế biến rau chùm ngây hiệu quả
Làm rau sống: Dùng làm rau sống như rau xà láchNấu canh: Nấu cùng thịt bò, lợn, tôm, nấm hoặc nấu suông tùy thích.Làm các món ăn: Có thể làm món xào thịt các loại, làm gỏi, sấy khô nghiền bột làm bánh,…Làm nước sinh tố: Dùng máy xay sinh tốt, pha cùng đường hặc sữa uống rất ngon và bổ dưỡng
Những lưu ý khi sử dụng cây chùm ngây
1. Phụ nữ có thai không được dùng
Giống như rau ngót, rất tốt cho phụ nữ sau sinh vì lợi sữa, nhưng lại nguy hiểm với người đang mang thai vì chất alpha-sitosterol có trong rau chùm ngây có thể khiến cơ trơn tử cung co bóp gây sẩy thai.
2. Không nên dùng buổi tối
Thành phần vitamin C trong rau dùi trống sẽ khiến bạn hưng phấn thần kinh, buổi tối là lúc cơ thể cần nghỉ ngơi nhiều nhất. Nếu dùng sẽ khiến bạn mất ngủ.
3. Không nên ăn quá nhiều
Chùm ngây có hàm lưỡng dinh dưỡng rất cao, đặc biệt là các khoáng chất như canxi và magie. Nếu ăn quá nhiều sẽ khiến dư thừa, mà những khoáng chất này cơ thể không tự đào thải được. Như vậy sẽ khiến cơ thể rơi vào tình trạng nguy hiểm.
Trên đây là toàn bộ thông tin về đặc điểm, tác dụng, cách dùng cũng như những lưu ý về cây chùm ngây mà namlimquangnam.net muốn gửi gắm đến bạn đọc. Lưu ý cần đọc thật kĩ thông tin và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dùng theo những hướng dẫn bên trên.
Xem thêm: Nước Tiểu Đục Như Nước Vo Gạo, Nước Tiểu Đục Như Nước Gạo, Cảnh Báo Bệnh Gì
Lá đinh lăng ăn sống có tốt không là câu hỏi khá nhiều người quan tâm. Nếu có ích cho sức khỏe, nhưng cần phải cân …