Hình ảnh thừa ngón V bàn tay, ngón thừa có kích thước bé, hình dạng bất thường và hầu như không có chức năng
Bàn tay bình thường có 5 ngón, khi mà có thêm ngón gọi là tật thừa ngón (polydactyly). Kích thước ngón thừa có thể bé, trung bình, thậm chí to gần bằng ngón chính so với ngón bên cạnh. Thông thường ngón thừa nhỏ hơn ngón bên cạnh và có hình dạng, chức năng kém. Một số ít trường hợp ngón thừa chỉ là phần da 'mọc' lên bên cạnh ngón chính, tuy nhiên đa số trường hợp ngón thừa sẽ có gần đầy đủ cấu tạo như xương ở giữa, mạch máu, thần kinh và gân xung quanh
Phân lại ngón thừa
Theo vị trí ngón thừa. Các ngón thừa ở rìa như ngón cái, ngón út thường mất thẩm mĩ vì dễ nhận ra. Nhiều trường hợp ngón thừa ngón cái điều trị khó vì ngón cái là ngón nhiều chức năng nhất bàn tay.
Ngón thừa ở ngón cái: hay gặpNgón thừa ở ngón útNgón thừa ở các ngón giữa rất hiếm gặp
Hình ảnh tật ngón thừa trung tâm (các ngón tay ở giữa), loại này hiếm gặp. Bệnh nhân trên có chức năng bàn ngón gần như bình thường và chỉ phẫu thuật nếu bệnh nhân có yêu cầu vì lý do thẩm mỹ
Tuy nhiên để lựa chọn phương án điều trị cho tật thừangón cái thì phân loại trong y học mà bác sĩ phẫu thuật thường dùng làphân độ Wassel
Hình ảnh phân loại ngón thừa theo Wassel. type I, II: liên quan đến đốt xa, type III, IV liên quan đến đốt gần, type V, VI liên quan đến đốt bàn, type VII liên quan đến cả 2 đốt. Hay gặp nhất là type IV
Tật ngón thừa trẻ em có hay gặp không?
Tật ngón thừa được biết từ lâu và hay gặp, tỉ lệ 1/1000 trẻ, nghĩa là cứ 1000 trẻ sinh ra sẽ có 1 trẻ có nguy cơ mắc tật. Thường có tính di truyền từ bố mẹ. Đây là bệnh lành tính chứ không phải 'u' bất thường. Thông thường sẽ chỉ xuất hiện ngón thừa ở 1 bên tay, hiếm khi cả hay tay hoặc thậm chí cả ở bàn chân. Thông thường trẻ mắt tật thừa ngón sẽ phát triển bình thường và không có dị tật khác kèm theo. Nhưng một số trường hợp sẽ có tật khác ở bàn tay hoặc bàn chân kèm theo như tật dính ngón. (syndactyly).
Hình ảnh tật ngón thừa ngón cái 2 bên bàn tay
Hình ảnh: tật ngón thừa cả bàn tay và bàn chân 2 bên kèm theo tật dính ngón (bàn tay và bàn chân) ở bệnh nhân 19 tuổi
Làm sao biết trẻ bị tật ngón thừa
Không khó để bố mẹ nhận ra con mình thừa ngón, nhưng để biết đó là ngón thừa hay ngón chính có thể dựa vào một số đặc điểm sau của ngón thừa:
Một 'mảnh' da mọc ra, có hình dạng ngón không hoàn chỉnh, chức năng ngón (cầm, nắm) kémMột ngón hoàn chỉnh (hiếm gặp, thường kích thước và chức năng ngón gần giống ngón bên cạnh)
Với một số trẻ em thì tật ngón thừa là biểu hiện của một bất thường gen hoặc hội chứng khác. Do đó cần tìm các dị tật khác của trẻ (dù ít gặp) khi có tật thừa ngón.
Chẩn đoán tật thừa ngón
Bác sĩ sẽ đánh giá vị trí ngón thừa trên bàn tay, nến là ngón cái thì là type mấy để đưa ra phác đồ điều trị.Bác sĩ cũng sẽ tìm các dị tật khác trên cơ thểThường cần phải chụp Xquang để biết cấu tạo xương của ngón thừaXét nghiệm gen thường ít áp dụng, trừ có tổn thương khác kèm theo
Hình ảnh Xquang tật thừa ngón wassel type VII
Các phương án điều trị ngón thừa
Thông thường bệnh nhân cần phẫu thuật cắt ngón thừa để đảm bảo hình dạng thẩm mỹ và chức năng của các ngón còn lại. Đa số phẫu thuật tiến hiền khi trẻ còn nhỏ từ 1tuổi. trở lên. Phẫu thuật cắt ngón thừa như thế nào thì phụ thuộc tùy loại ngón thừa mà lựa chọn phương pháp tối ưu.
Một số ngón thừa hình thành chỉ là phần mô mềm mà không có xương thì có thể 'thắt chỉ' gốc ngón. Việc thắt chỉ sẽ giảm dần máu tới ngón thừa và ngón thừa sẽ 'rụng' sau vài tuần.
Hình ảnh ngón thừa là mô mềm 'thừa' sau khi buộc gốc ngón bằng vòng dây phần còn lại sẽ hoại tử khô và rụng (vascular clip)
Nếu phẫu thuật cắt ngón thừa, sau phẫu thuật trẻ sẽ được đeo nẹp cố định bàn ngón để giữ đúng trục ngón tay vài tuần sau mổ. Một số trường hợp phức tạp sẽ cần phải có bác sĩ phục hồi chức năng sau phẫu thuật.
Biến chứng phẫu thuật thường không nhiều nhưng một số ít trường hợp còn di chứng như: sẹo xấu gây đau co rút phần mềm, cứng ngón, mất vững ngón tay và còn đau – không có khả năng cầm nắn tốt (thường theo dõi xa mới phát hiện được).
Một số hình ảnh minh họa:
Ca 1: Hình ảnh thừa ngón V bàn tay, ngón cắt bỏ là ngón phía trong do trên Xquang xương đốt bàn của ngón thừa bất thường, hình phía dưới là hình ảnh sau mổ cho thấy bàn tay có trục ngón tay tốt, thẩm mỹ.
Ca 2: thừa ngón V bàn tay. Hình thứ hai (mũi tên vàng 1): gân duỗi ngón tay sẽ khâu vào ngón còn lại, (mũi tên vàng 2): Dây chằng bên ngón còn lại được tái tạo.
Theo
Peter M. Waters (2012), “Postaxial Polydactyly & Preaxial Polydactyly ”, in: Pediatric Hand and Upper Limb Surgery Bài viết mang tính chất tham khảo nên không tự chẩn đoán bệnh. Hãy đến gặp Bác sĩ để khám và tư vấn đầy đủ. Liên hệ Bs Cường0935565678, Ths Dũng: 0827384726
