Dân trí
“19 tháng 8”, “Giải phóng Điện Biên”, “Tiến về Hà Nội”, “Đất nước trọn niềm vui”, “Như có Bác trong ngày đại thắng”…là những khúc tráng ca đầy hào hùng và xúc động ngợi ca chiến thắng của quân và dân ta, gắn liền với những mốc son của lịch sử dân tộc.
Đang xem: Những bài hát về lịch sử việt nam
19tháng 8
Đánh chiếm Bắc Bộ Phủ – Tổng khởi nghĩa giành chính quyền tại Hà Nội tháng 8/1945 (Ảnh: Tư liệu – TTXVN)
Ca khúc này được ông sáng tác trên đường đi, sángtác bằng miệng, chỉ trong vòng 3 giờ đồng hồ và không phải sửa lại. “Tôi khi đóđang là một chàng thanh niên 23 tuổi, sớm giác ngộ cách mạng, được nhà văn NguyễnĐình Thi và một số đồng chí khác dìu dắt, hướng dẫn tham gia công tác tuyêntruyền cách mạng, cụ thể là đi phát hành các Tờ báo Hồn nước, Cờ giải phóng.Tâm trạng của lớp trẻ chúng tôi lúc đó – nhất là những người ham hoạt động -luôn sôi lên bầu máu nóng muốn làm một điều gì đó đóng góp vào công cuộc cách mạngchung. Sáng sớm ngày 19/8, tôi nhập vào đoàn người đi từ Văn Điển lên Nhà hát LớnHà Nội. Mọi người hối hả, khẩn trương và vô cùng phấn khích. Là người yêu thíchâm nhạc, trước đó đã từng sáng tác, tôi nảy ý định sáng tác một bài hát ngaytrên đường đi. Thế là vừa đi, tôi vừa sáng tác. Được câu nào tôi dạy ngay chonhững người quanh tôi hát và nhập vào đoàn người hôm ấy. Họ thuộc và hát trôichảy, tôi lại nghĩ tiếp câu sau cho đến hết bài. Không hiểu sao, tôi cho ra đờibài hát khá dễ dàng, có thể nói là không mất công nghĩ ngợi nhiều. Sáng tác gầnnhư một mạch. Chính cái không khí lịch sử, tình cảm của đồng bào đã giúp tôisáng tác nhanh như vậy…”, lúc sinh thời nhạc sĩ Xuân Oanh từng kể lại.
Với giai điệu hào hùng nhịp nhịp bước, ca khúc vanglên khiến người nghe không khỏi bồi hồi xúc động xen lẫn niềm tự hào dâng tràn.Mỗi năm, ca khúc bất hủ ấy lại vang lên vào những ngày thu rạng ngời niềm vui kỷniệm chiến thắng Cách mạng Tháng 8 lịch sử.
Giảiphóng Điện Biên
Đội hình vận tải bằng xe thồ phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ (Ảnh tư liệu)
Trong cuốn hồi ký, ông kể buổi chiều ngày 7/5, khiđoàn văn công đang cuốc đất, rải đá làm đường thì bỗng một đồng chí liên lạc từmặt trận đạp xe qua, reo to: “Mường Thanh địch hàng rồi! Giải phóng Điện Biên rồi!”
Khi đó, người nhạc sĩ gai lên. Tất cả đoàn văn côngngừng tay cuốc, ôm nhau nhảy, không cần đệm nhạc. Đỗ Nhuận thì không ôm ai cả,nhảy một mình, nhảy tít thò lò, và trong đầu phảng phất câu “Giải phóng ĐiệnBiên”…Thế rồi, đêm hôm đó, trong túp lều, bên ánh đèn dầu le lói, tay ông búngchiếc violon, miệng cứ hát lẩm nhẩm, sợ làm ồn anh em mất ngủ. Và ca khúc ra đờivới cảm xúc tuôn trào: “Giải phóng Điện Biên, bộ đội ta tiến quân trở về/Giữamùa hoa nở, miền Tây Bắc tưng bừng vui…”
Nếu như hai ca khúc trước đó, sáng tác trong cùngchiến dịch với Hành quân xa là hànhkhúc mang âm hưởng dân ca đồng bằng Bắc Bộ, Trênđồi Him Lam với tính chất tưởng niệm, tri ân các chiến sỹ đã hi sinh thì đếnGiải phóng Điện Biên bao cảm xúc dồnnén được Đỗ Nhuận kết tụ bằng giai điệu hào sảng, ngợi ca.
“Cha tôi kể lại, hình ảnh đoàn quân ta ngồi trên xecam- nhông lấy được từ trận chiến với quân Pháp tại chiến dịch Điện Biên trênđường về tiếp quản Thủ đô- tất cả đoàn bộ đội, dân công bừng bừng khí thế hátvang ca khúc Chiến thắng Điện Biênkhiến ông… rất sung sướng, rất hạnh phúc”, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân kể lại.
Tiếnvề Hà Nội
Có thể nói Tiếnvề Hà Nội của tác giả Văn Cao là ca khúc hay nhất viết về sự kiện Giảiphóng Thủ đô. 65 năm trôi qua, những lời ca hào hùng, lãng mạn thể hiện nguyệnvọng, khát khao của mọi người dân vẫn được hát vang đầy tự hào trong những dịplễ lớn.
Xem thêm: Chích Ngừa Uốn Ván Có Tác Dụng Phụ Không ? Phòng Ngừa Uốn Ván Khi Bị Thương
“Ca khúc như lời dự báo ngày chiến thắng, bởi ngày quânta trở về tiếp quản Thủ đô trong rừng hoa, sự chào đón nô nức của người dânkhông khác gì bức tranh ngôn ngữ mà Văn Cao đã phác họa trong Tiến về Hà Nội. Hình ảnh “Trùng trùngquân đi như sóng/ Lớp lớp đoàn quân tiến về”, rồi “Năm cửa ô đón mừng đoàn quântiến về…”. Mỗi dịp kỷ niệm ngày Giải phóng Thủ đô, xem lại thước phim cũ hòatrong điệp khúc, giai điệu, lời ca này tôi lại xúc động trào nước mắt. Tôi nhớcha và luôn tự hào về người cha của mình”, nhà thơ, họa sĩ Văn Thao- con traitrưởng của cố nhạc sĩ tài hoa Văn Cao trải lòng.
Đấtnước trọn niềm vui
Ngày 30/ 4/1975, lá cờ giải phóng đã được phất caotrên nóc dinh Độc Lập. Niềm vui thắng lợi tuôn trào tạo dòng cảm xúc mạnh mẽ giúp nhiềunhạc sĩ sáng tác thành công nhiều ca khúc ngay trong những ngày đầu thống nhấtđất nước. Từ bài Đất nước trọn niềm vuicủa Hoàng Hà, Bài ca thống nhất củaVõ Văn Di, đến bài Tiếng hát từ thành phốmang tên Người, nhạc Cao Việt Bách, lời thơ Đăng Trung, Mùa xuân trên thành phố Hồ Chi Minh củaXuân Hồng, Tiến về Sài Gòn của Lưu Hữu Phước…
Các chiến sĩ quân giải phóng đang chạy vào Dinh Độc Lập cắm cờ Cách mạng(Ảnh tư liệu)
Có điều rất thú vị đó là Hoàng Hà viết ca khúc lịchsử này khi ông chưa đặt chân vào Sài Gòn.
“Mãi đến năm 1977, tôi mới tận mắt trông thấySài Gòn. Hồi đó, từ giữa tháng tư năm 1975, không khí Hà Nội quanh tôi rất sôiđộng.Trong cơ quan Đài tiếng nói Việt Nam, chúng tôi theo dõi tình hình chiến sựtừng giờ từng phút, ai cũng náo nức, rạo rực. Đường phố cũng như vậy, tràn ngậpmột không khí phấn khởi, rộn ràng”, ông kể lại.
Nhưcó Bác trong ngày đại thắng
Mít tinh chào mừng thống nhất đất nước tại quảng trường Ba Đình năm 1975 (Ảnh tư liệu)
Cũng giống như nhạc sĩ Hoàng Hà, Phạm Tuyên chưa từngđược đến Sài Gòn cho đến thời điểm ca khúc Như có Bác trong ngày đại thắng ra đời.Nói về ca khúc, nhạc sĩ Phạm Tuyên đã tâm sự: “Lời bài hát như là tiếnglòng, là ước vọng bao nhiêu lâu mình mong ước, có không biết bao nhiêu người cảmđộng và khóc khi hát vang khúc ca này. Và cảm giác bài hát như có sẵn rồi,không phải là tôi thì sẽ là một nhạc sĩ khác của dân tộc viết ra nó”
Với giai điệu giản dị, gần gũi, lời ca ngắn gọn, súctích, ca khúc Như có Bác trong ngày đạithắng (nhân dân quen gọi là ca khúc Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng) được phổ biến một cách rộng rãi ở Việt Nam, được rất nhiều người dânbiết đến, yêu thích và hát trong những ngày lễ, kỉ niệm lớn hay trong những dịpđội tuyển Việt Nam giành chiến thắng.