Tăng huyết áp (cao huyết áp) là một bệnh lý nguy hiểm, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Chế độ ăn uống có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị và phòng ngừa căn bệnh này. Vậy dinh dưỡng cho người tăng huyết áp cần lưu ý những gì? Người bệnh tăng huyết áp nên và không nên ăn gì?
Tăng huyết áp là bệnh nguy hiểm và ngày càng phổ biến
Tăng huyết áp (cao huyết áp) – “ kẻ giết người thầm lặng”
Tại Việt Nam, theo thống kê mới nhất có khoảng 12 triệu người mắc bệnh tăng huyết áp và tỷ lệ người trưởng thành mắc bệnh đang có xu hướng ngày một tăng cao.
Đang xem: Món ăn cho người cao huyết áp
Là bệnh lý mạn tính, tăng huyết áp (cao huyết áp) xảy ra khi áp lực của máu tác động lên thành động mạch tăng cao. Huyết áp sẽ được xác định bởi hai chỉ số là huyết áp tâm thu (ứng với giai đoạn tim co bóp tống máu đi) và huyết áp tâm trương (ứng với giai đoạn giãn nghỉ giữa hai lần đập liên tiếp của tim).
Theo Hiệp hội Tim mạch Việt Nam, tăng huyết áp khi huyết áp ở mức >= 140 mmHg (huyết áp tâm thu) và >= 90 mmHg (huyết áp tâm trương).
Khi người bệnh mắc bệnh tăng huyết áp (cao huyết áp) sẽ khiến cho áp suất lưu thông trong các động mạch tăng cao, gây ra nhiều áp lực trực tiếp đến tim khiến các mạch máu bị tổn hại dần theo thời gian. Đây cũng là nguyên căn dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như: tai biến mạch máu não, xuất huyết võng mạc, mù, suy thận, suy tim, rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim…
Nên đo huyết áp thường xuyên để phát hiện bệnh tăng huyết áp kịp thời
Được mệnh danh là kẻ giết người thầm lặng, các triệu chứng của bệnh tăng huyết áp (cao huyết áp) xuất hiện rất mờ nhạt và gần như không có triệu chứng rõ ràng nào.
Bệnh tăng huyết (cao huyết áp) nên ăn gì?
Nhắc đến chế độ dinh dưỡng dành cho bệnh nhân tăng huyết áp (cao huyết áp), BS Phạm Mạnh Hoàn cho rằng: “Chúng ta hoàn toàn có thể chung sống ‘hòa bình’ với căn bệnh này và kiểm soát huyết áp tốt nếu có một chế độ ăn uống hợp lý, sinh hoạt lành mạnh. Thực tế đã chứng minh, người bệnh tăng huyết áp vẫn giữ được sức khỏe tốt và kéo dài tuổi thọ cũng như chất lượng sống khi họ chú trọng đến chế độ dinh dưỡng khoa học và tuân thủ lời khuyên từ bác sĩ”.Dưới đây là một số loại thực phẩm mà người bệnh tăng huyết áp (cao huyết áp) nên ăn trong các bữa ăn hàng ngày:
Bệnh nhân tăng huyết áp (cao huyết áp) nên tăng cường sử dụng các loại ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, các loại đậu (đậu nành, đậu đen, đậu xanh), hạt kê, hạt diêm mạch (quinoa)… Trong các loại ngũ cốc nguyên hạt chứa nhiều Kali giúp giảm huyết áp hiệu quả, bảo vệ tốt mạch máu và ngăn ngừa tắc nghẽn động mạch. Lưu ý, nên ăn quả chín dạng miếng/múi, hạn chế ép/xay hay vắt lấy nước để tăng cường chất xơ.
Vitamin C rất có ích trong việc phòng trị cao huyết áp, giúp giảm cholesterol và tăng tính đàn hồi mạch máu. Vitamin C có thể tìm thấy nhiều trong các loại quả như: cam, chanh, ổi, kiwi, dâu tây…Vitamin E có tác dụng chống oxy hóa mạnh giúp ngăn ngừa nhiều axit béo không bão hòa, phòng ngừa xơ cứng động mạnh. Vitamin E có thể tìm thấy trong các loại dầu thực vật như: cọ dầu, dầu hướng dương, dầu ngô, dầu đậu tương, dầu ô liu… và một số loại trái cây như bơ, xoài, cà chua…Tích cực sử dụng rau xanh trong hầu hết các bữa ăn trong ngày. Người bệnh tăng huyết áp (cao huyết áp) nên ăn các loại rau như bông cải xanh, cải xoăn, rau bó xôi, rau diếp cá, rau chân vịt… Vì trong các loại rau xanh giàu hợp chất flavonoid, có chức năng bảo vệ thành của các mạch máu, góp phần cải thiện hiệu quả vào quá trình điều trị và phòng ngừa tăng huyết áp (cao huyết áp).
Sử dụng cá thu, cá hồi trong các bữa ăn vì chúng chứa nhiều axit béo omega-3 giúp hạ huyết áp, giảm viêm. Ngoài omega-3, cá hồi cũng là một trong số ít những thực phẩm chứa vitamin D, dưỡng chất có tác dụng tốt với bệnh tăng huyết áp.
Xem thêm: Điều Trị Rối Loạn Tiêu Hóa Mãi Không Khỏi Chỉ Vì 5 Sai Lầm Này!
Bổ sung kali từ các loại rau củ quả tươi như chuối, ổi, thanh long, mít, đu đủ… giúp hạ huyết áp an toàn, mà người bệnh tăng huyết áp (cao huyết áp) nên ăn thường xuyên. Thực phẩm giàu kali sẽ giúp cơ thể bạn đạt tỷ lệ kali cao hơn so với natri, vì vậy giúp trung hòa natri trong cơ thể. Khi đó cơ thể loại bỏ được natri trong thận thông qua nước tiểu, huyết áp sẽ hạ.
Canxi, người bệnh tăng huyết áp nên duy trì uống khoảng 300- 400 ml sữa tươi mỗi ngày để có đầy đủ canxi cần thiết. Đồng thời nên ăn nhiều các loại hải sản như cá nhỏ, tôm tép…. Các loại rau như rau cải, cần tây, mộc nhĩ, đậu nành… cũng có lượng canxi lớn.Nước dừa tươi giàu kali và axit lauric có tác dụng điều hòa huyết áp, giúp duy trì sức khỏe tim mạch bởi có khả năng ổn định chỉ số cholesterol và giảm mỡ máu. Do đó, để trả lời câu hỏi bệnh tăng huyết áp (cao huyết áp) nên ăn gì, bạn không bên bỏ qua nước dừa tươi.
Nghiên cứu đã chỉ ra uống thường xuyên trà xanh có thể hạ thấp nguy cơ tăng huyết áp trên 40%, flavonoid trong trà có tác dụng chống lại nguy cơ bị đột quỵ, tim mạch. Ngoài ra, có thể dùng nước ép cần tây với tác dụng chính là giãn mạch và làm chậm nhịp tim. Nước ép cần tây là loại nước uống tốt cho huyết áp mà bệnh nhân tăng huyết áp (cao huyết áp) có thể yên tâm sử dụng.
Bệnh tăng huyết (cao huyết áp) không nên ăn gì?
Nếu bạn đang mắc phải tăng huyết áp (cao huyết áp), cần chú ý và hạn chế tối đa các thực phẩm sau trong quá trình ăn uống hàng ngày để bảo vệ huyết áp tốt hơn:
Hãy cảnh giác với những thức ăn quá mặn và chứa hàm lượng muối cao, đây chính là những “kẻ thù trong bóng tối” khiến tình trạng tăng huyết áp của bạn trở nên nghiêm trọng hơn. Natri có trong muối ăn làm cơ thể tiết ra nhiều dịch tế bào, khiến tim đập nhanh hơn và kéo theo tăng huyết áp. Natri còn khiến các mạch máu hẹp hơn, cản trở quá trình lưu thông máu, ảnh hưởng tới quá trình vận chuyển máu đến tim gây ra tình trạng tăng huyết áp.Tổ chức Y tế Thế giới đã đưa ra khuyến cáo giúp kiểm soát huyết áp: chỉ nên dùng dưới 5gr muối natri/ngày (tương đương 1 muỗng cà phê). Các thực phẩm chứa nhiều natri cần giảm ăn: nước mắm, nước tương, đồ hộp, lạp xưởng, xúc xích, cá khô, tôm khô, dưa cà, cá mắm, tương ớt, sốt gia vị…Hạn chế thức ăn chứa nhiều năng lượng rỗng, thường thấy ở các loại thức ăn nhanh như: khoai tây chiên, mì tôm, gà rán, nước ngọt… Khi cơ thể dư thừa năng lượng sẽ dễ dẫn đến thừa cân, béo phì. Đây cũng là nguyên nhân khiến cho bệnh tăng huyết áp ghé thăm bạn nhanh hơn.Không nên ăn nội tạng động vật và mỡ động vật. Hai loại thức ăn này chứa rất nhiều cholesterol và hàm lượng chất béo bão hòa so với các loại thịt khác. Tiêu thụ nhiều thức ăn này làm gia tăng mỡ trong máu, tác động tiêu cực đến tim mạch kéo theo việc tăng huyết áp. Bên cạnh đó, ăn nhiều nội tạng động vật chưa được xác minh nguồn gốc còn tiềm ẩn nguy cơ các bệnh nguy hiểm khác như giun sán, ung thư, viêm cơ tim, viêm phổi…Nói không với những chất kích thích như bia, rượu, khói thuốc lá, cà phê. Trong khói thuốc có chất nicotin kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm co mạch và gây tăng huyết áp. Còn bia, rượu có thể làm giảm hiệu quả điều trị của thuốc hạ huyết áp và kéo theo nguy cơ khác như xơ gan, tổn thương hệ thần kinh nếu sử dụng nhiều.
Tăng huyết áp (cao huyết áp) là căn bệnh không thể chữa trị dứt điểm và phải chung sống trong thời gian dài. Tuy vậy, bạn hoàn toàn có thể sống khỏe, sống vui nếu có biện pháp điều trị đúng cách và chế độ dinh dưỡng, vận động khoa học.
Các chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng và Y học Vận động namlimquangnam.net có thể tư vấn cho người bệnh một chế độ ăn uống phù hợp với thể trạng và sức khỏe. Nếu người bệnh còn băn khoăn tăng huyết áp nên ăn gì, không nên ăn gì, và chế biến các món ăn ra sao, các chuyên gia dinh dưỡng và tiết chế tại namlimquangnam.net sẽ trực tiếp hướng dẫn chi tiết từ cách lựa chọn thực phẩm, sơ chế và chế biến.