Viêm phế quản co thắt hay còn gọi là viêm phế quản thể hen là căn bệnh thường xảy ra phổ biến ở đối tượng trẻ nhỏ hơn là người lớn, xuất hiện khi bị viêm nhiễm khiến cho đường dẫn khí đi sâu vào phổi bị thu nhỏ dần. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời bệnh nhân sẽ có nguy cơ cao gặp các biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, xẹp phổi, viêm tai giữa, viêm phổi,…
Phế nghĩa là phổi, quản là cái ống, phế quản là ống dẫn không khí vào trong phổi. Hệ thống phế quản có thể hình dung như hệ thống cành cây, chia ra nhiều cành, nhiều nhánh từ lớn tới nhỏ để dẫn không khí vào phổi; Hai nhánh lớn nhất gọi là phế quản gốc phải và trái. Khi các phế quản này bị viêm nhiễm sẽ dẫn đến tổn thương lớp tế bào phủ trên bề mặt lòng ống phế quản, phù nề tổ chức dưới niêm mạc, co thắt các cơ trơn và tiết dịch dẫn tới các triệu chứng như ho, khò khè, có đờm…
Viêm phế quản co thắt thường được gọi là viêm phế quản thể hen, là tình trạng phế quản bị viêm dẫn tới lòng phế quản thu hẹp tạm thời do co thắt các cơ phế quản. Khi các tuyến phế quản bị viêm cũng sẽ làm tăng bài tiết chất nhầy làm cản trở lưu thông không khí trong phổi, gây ra các triệu chứng cho người bệnh: ho khạc đờm, khó thở, thở khò khè, thở rít.
Đang xem: Co thắt phế quản ở người lớn
Bệnh viêm phế quản co thắt thường xuất hiện khi đường dẫn khí bị thu nhỏ dần khi đi sâu vào phổi do tình trạng viêm nhiễm gây nên. Bệnh chẳng trừ một ai nhưng xảy ra nhiều nhất ở những đối tượng là người già và trẻ em vì những đối tượng này có sức đề kháng, sự miễn dịch khá yếu.
– Dị ứng với các yếu tố có trong môi trường như: lông động vật, môi trường khói bụi, khói thuốc lá, phấn hoa,…
– Do virus hợp bào trong hô hấp RSV – chúng gây ra vi khuẩn loại nhiễm bội. Từ đó những loại vi khuẩn này sẽ tập chung tại tụ cầu, phế cầu hay liên cầu,… Chúng sống ký sinh trong họng, trong mũi chờ cơ hội tốt để ra tay làm hệ miễn dịch bị suy yếu.
Các triệu chứng của viêm phế quản co thắt thường khá giống với hen suyễn nhưng viêm phế quản co thắt không phải là hen suyễn. Để phân biệt chính xác viêm phế quản co thắt và các bệnh lý khác, bệnh nhân cần được thực hiện một số xét nghiệm lâm sàng. Dưới đây là một số triệu chứng điển hình của viêm phế quản co thắt:
– Ho: Là một triệu chứng không đặc hiệu, nó thể hiện có tình trạng viêm ở đâu đó trên đường hô hấp, từ mũi họng xuống đến phổi. Tuy nhiên với các nhà lâm sàng có kinh nghiệm có thể nghe tiếng ho mà phán đoán được người bệnh bị viêm phần nào của đường hô hấp. Ho có thể là ho khan hay ho đờm, có cơn hay ho từng tiếng…
– Tiết đờm: Đờm là dịch tiết của đường hô hấp, là sản phẩm của phản ứng viêm. Đờm có thể có màu xanh, vàng hay trắng, màu đờm không giúp phân biệt viêm nhiễm này là do vi khuẩn hay virus.
– Khò khè: Là do lòng phế quản bị thu hẹp do phù nề thành phế quản, co thắt cơ trơn phế quản, đờm trong lòng phế quản… Tiếng khò khè được phát ra do không khí qua lại khe hẹp phát ra tiếng. Cần phân biệt với tiếng khụt khịt mũi do đang bị viêm mũi phát ra. Nếu nghẹt mũi thì thường xảy ra ban đêm, lúc nằm, tiếng khò khè phát ra gần ngay mũi miệng, vệ sinh sạch mũi đi thì bớt. Tiếng khò khè trong bệnh viêm phế quản khác với khò khè trong hen phế quản ở chỗ khò khè này không hoặc đáp ứng kém với thuốc khí dung (salbutamol).
– Các triệu chứng khác: Thở nhanh- khó thở ít gặp đối với viêm phế quản thông thường. Nếu có thở nhanh – khó thở cần phân biệt với các bệnh lý khác nghiêm trọng hơn như: Viêm phổi, hen, dị vật đường thở…
Sau khi xuất hiện các triệu chứng kể trên khoảng từ 2 – 3 ngày, tình trạng viêm phế quản co thắt sẽ tiến triển nặng hơn nếu không được điều trị kip thời. Viêm phế quản co thắt có nguy cơ gây ra các biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, xẹp phổi, viêm tai giữa, viêm phổi,…
Xin nhắc lại, viêm phế quản co thắt không phải là hen suyễn, bệnh có thể biến chứng thành hen suyễn nếu không được điều trị và dự phòng sớm.
Theo các chuyên gia, cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh viêm phế quản co thắt người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau:
– Thường xuyên đeo khẩu trang, che chắn mũi cẩn thận khi ra đường hoặc tiếp xúc với môi trường khói bụi.
Xem thêm: Chọn Nguyên Liệu Nghiền Bột Cho Trẻ Em, Nguyên Liệu Chính Để Xay Bột Cho Bé
– Có chế độ ăn uống hợp lý, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và bổ sung vitamin C. Hạn chế các loại đồ ăn cay nóng, gây dị ứng,…
Bệnh được gây ra do nhiều tác nhân khác nhau, do vậy cũng có khá nhiều cách chữa trị khác nhau giúp cho việc lưu thông không khí của người bệnh được dễ dàng hơn. Nhưng trong đó có 2 phương pháp điều trị phổ biến chính là dùng thuốc chống viêm co thắt phế quản và thuốc thảo dược chữa viêm co thắt phế quản.
Thuốc chống co thắt phế quản chính là những loại thuốc làm giãn phế quản. Những loại thuốc này nói chung đều có tác dụng làm giãn các cơ trơn để bao bọc xung quanh phế quản. Theo đó từ từ làm giãn thành phế quản, đường thở tăng khẩu kính. Làm cho không khí đi qua các đường thổ này đến các nang phế quản để trao đổi khí với hệ hô hấp đơn giản hơn. Hiện nay những loại thuốc chống co thắt phế quản gồm một số nhóm chính: Thuốc nhóm xanthin (chứa hoạt chất theophylline có tác dụng nhanh nhưng chỉ trong thời gian ngắn) và Nhóm thuốc kháng Cholinergic (được chia thành 2 loại, 1 loại có tác dụng nhanh nhưng thời gian ngắn là nhóm thuốc oxitropium bromide và ipratropium bromide và có tác dụng lâu dài nhưng khá chậm là thuốc aclidinium bromide và tiotropium bromide).
Ngoài dùng thuốc giảm triệu chứng (co thắt phế quản) thì có thể các bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng sinh nếu có bằng chứng nhiễm khuẩn hô hấp.
Tuy nhiên để việc điều trị, dùng thuốc hiệu quả nhất thì người bệnh cần sử dụng đúng thuốc, đúng liều lượng theo sự chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tránh những tác dụng phụ nguy hiểm.
Thuốc y học cổ truyền điều trị viêm phế quản co thắt cũng là sự lựa chọn không thể bỏ qua và được khá nhiều người bệnh áp dụng cho hiệu quả rõ rệt. Sách Nội Kinh đã chỉ rõ: “tà chi sở tấu, chính khí bất an”. Nguyên tắc chung điều trị viêm phế quản theo y học cổ truyền ở đây là phò chính, khu tà. Về viêm phế quản co thắt, không chỉ là vấn đề ở đường hô hấp, nó là bệnh của toàn thân mà những biểu hiện tập trung ở đường hô hấp, đặc trưng bởi sự co thắt phế quản và sự tăng tiết chất nhầy. Mục đích của điều trị Đông y là điều trị toàn diện, đem lại sự cân bằng cho toàn thân, tăng sức đề kháng của cơ thể, đồng thời quan tâm đến bài trừ nguyên nhân bệnh, vì thế bệnh mới khỏi dứt điểm được. Với bệnh nhân viêm phế quản co thắt, sau khi cắt cơn khó thở, làm hết các triệu chứng ho, khò khè, tiếp tục điều trị “phò chính”, làm cho cơ thể càng khỏe lên, sức đề kháng tăng cao, sau đó dù cho môi trường bất lợi thì cơn khó thở cũng không thể tái phát được.
Một trong những bài thuốc hay được sử dụng trong điều trị viêm phế quản co thắt là bài thuốc cổ phương 1500 tuổi “Tiểu Thanh Long Thang”. Bài thuốc là sự kết hợp giữa các vị “Quân” “Thần” “Tá” “Sứ”, phối hợp và bổ trợ công dụng lẫn nhau có tác dụng điều hòa, phục hồi các chức năng Tạng Tỳ – Phế – Thận suy yếu, cho hiệu quả cao trong điều trị viêm phế quản co thắt.
Với công nghệ bào chế hiện đại, hiện nay bài thuốc cổ phương Tiểu thanh long thang đã được ứng dụng trong bào chế thuốc dạng cao lỏng và viên hoàn vừa tiện dùng, vừa giữ đảm bảo được công năng của bài thuốc, khắc phục được nhược điểm lớn nhất của điều trị bằng thuốc y học cổ truyền là phải sắc thuốc vất vả, không tiện dùng, đặc biệt với cuộc sống bận rộn, hối hả ngày nay.
Xem thêm: #9 Cách Tăng Chiều Cao Ở Tuổi 20 Hiệu Quả Nhất, Hana Giang Anh
Điều trị viêm phế quản mạn tính bằng thuốc y học cổ truyền mang lại những ưu thế nổi trội rõ rệt, thuốc vừa có tác dụng trực tiếp vào gốc bệnh, nâng cao sức đề kháng, phòng chống dị ứng lại cho hiệu quả cao và an toàn. Thuốc đã được Bộ Y tế cấp phép là thuốc điều trị, không phải thực phẩm chức năng.