Để giúp các em có cái nhìn tổng quát hơn về các dạng bài tập hóa 9, nhằm luyện tập thật tốt để chuẩn bị cho các bài kiểm tra cũng như nắm vững các dạng bài để chuẩn bị cho kì thi đầu vào lớp 10, dưới đây là các dạng bài tập và hướng dẫn cách giải cùng với một số ví dụ của môn hóa học lớp 9 đã được tổng hợp một cách đầy đủ nhất, cùng tìm hiểu nhé!
Các dạng bài tập hóa học 9
Dạng 1: Hoàn thành sơ đồ phản ứng
Dạng 2: Phương pháp giải bài tập nhận biết
Dạng 3: Phương pháp giải bài tập tách biệt
Dạng 4: Bài toán hỗn hợp
Hướng dẫn cách giải
Dạng 1: Hoàn thành sơ đồ phản ứng
Phương pháp: Nắm chắc kiến thức về tính chất hóa học của các chất vô cơ, mối quan hệ giữa các hợp chất, điều chế các hợp chất
B1: Viết sơ đồ phản ứng dưới dạng công thức hóa học.
Đang xem: Cách giải bài tập hóa 9
B2: Đặt hệ số sao cho số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế bằng nhau.
B3: Hoàn thành phương trình.
Ví dụ: Viết phương trình phản ứng hóa học theo sơ đồ chuyển hóa sau
Dạng 2: Phương pháp giải bài tập nhận biết
Phương pháp:
1. Nguyên tắc.
Dùng hóa chất thông qua phản ứng có hiện tượng xuất hiện để nhận biết các háo chất đựng trong các bình mất nhãn
2. Phản ứng nhận biết.
Xem thêm: Gợi Ý 12 Kiểu Tóc Chiếc Lá Bầu Ngang Vai, 30 Kiểu Tóc Tỉa Layer Đẹp Nhất 2020
Phản ứng nhận biết phải là phản ứng đặc trưng tức là phản ứng xảy ra: nhanh, nhạy, dễ thực hiện, phải có dấu hiệu, hiện tượng dễ quan sát (kết tủa, hòa tan kết tủa, thay đổi màu sắc, sủi bọt khí, có mùi,…)
3. Các kiểu câu hỏi nhận biết thường gặp
Kiểu 1: Nhận biết với các chất rắn, lỏng, khí riêng biệt
Với kiểu bài nhận biết này, nếu có n chất, ta cần nhận biết n-1 chất, chất còn lại là chất thứ n
Ví dụ: Bằng phương pháp hóa học, nhận biết 4 dung dịch đựng trong 4 lọ sau: Nacl, NaNO3, Na2SO4
Lời giải:
Trích mẫu thử từ các dung dịch
Cho các mẫu thử vào 3 cốc đựng dung dich BaCl2. Mẫu nào có kết tủa trắng là Na2SO4
Na2SO4 + BaCl2 —–> BaSO4 + 2NaCl
Cho hai mẫu thử của hai dung đich còn lại vào hai cốc đựng dung dịch AgNO3. Mẫu thử nào tạo kết tủa trắng là NaCl
NaCl + AgNO3 ——> AgCl + NaNO3
Mẫu thử còn lại không có hiện tượng gì là NaNO3
Kiểu 2: Nhận biết hóa chất trong cùng hỗn hợp
Trong trường hợp này với n chất ta phải nhận biết n chất trong cùng một hỗn hợp
Ví dụ: Làm thế nào để nhận biết được 3 axit HCl, HNO3, H2SO4 cùng tồn tại trong một dung dịch loãng
4. Các dạng bài nhận biết trong mỗi kiểu
Dạng 1: Nhận biết với thuốc thử không hạn chế
Với dạng này, ta có thể thoải mái sử dụng thuốc thử, dạng bài này khá dễ.
Dạng 2: Nhận biết với thuốc thử hạn chế (có thể có thuốc thử cho sẵn không phải tìm)
Với dạng này, đề bài cho sẵn một vài loại thuốc thử, chúng ta phải nhận biết chỉ trong số thuốc thử đó mà không được sử dụng thêm. Nếu loại thuốc thử đề bài cho không thể nhận biết hết các mẫu thử, chúng ta có thể sử dụng các dung dich đã được nhận biết làm thuốc thử để nhận biết các chất còn lại
Dạng 3: Nhận biết mà không dung thuốc thử ngoài
Với dạng này, thường chúng ta sẽ kẻ bảng, cho lần lượt các mẫu thử trộn với nhau để nhận biết nhau.
5. Cách trình bày một bài nhận biết (gồm 4 bước chính)
Cách 1: Dùng phương pháp mô tả
Bước 1: Trích mẫu thử
Bước 2: Chọn thuốc thử phù hợp (tùy thuộc vào đề bài)
Bước 3: Cho thuốc thử vào mẫu thử, trình bày hiện tượng quan sát được từ đó tìm ra hóa chất cần nhận biết
Bước 4: Viết tất cả các phương trình phản ứng xảy ra
Cách 2: Dùng phương pháp lập bảng
Cũng qua các bước như cách 1. Riêng bước 2 và 3 thay vì mô tả, chúng ta gộp lại thành bảng theo trình tự nhận biết
Dạng 3: Phương pháp giải bài tập tách biệt
Phương pháp:
1. Nội dung
Có hỗn hợp nhiều chất trộn lẫn với nhau dùng phản ứng hóa học kết hợp với sự tách, chiết, đun sôi, cô cạn, để tách một chất ra khỏi hỗn hợp hay tách các chất ra khỏi nhau
2. Dạng toán tách một chất ra khỏi hỗn hợp
Dạng toán này chỉ cần tách riêng một chất ra khỏi hỗn hợp, loại bỏ các chất khác. Dùng hóa chất phản ứng tác dụng lên các chất cần loại bỏ, còn chất được tách riêng không tác dụng sau phản ứng được tách ra dễ dàng.
Xem thêm: Bệnh Đi Tiểu Buốt Ở Phụ Nữ, Nguyên Nhân Dẫn Đến Tiểu Buốt Ở Nữ
Ví dụ: Tách Cu ra khỏi hỗn hợp Cu, Fe, Zn
Lời giải:
Cho hỗn hợp vào cốc đựng dd HCl dư thì Zn và Fe tan ra, Cu không tác dụng được tách ra khỏi hỗn hợp
Dạng 4: Bài toán hỗn hợp
Phương pháp
Dạng 1: Hỗn hợp gồm các chất có tính chất khác nhau
Hỗn hợp A, B + chất X ——> AX, còn B không phản ứng
Cách giải:
Tính theo PTHH để tìm lượng chất A, lượng chất B
Dạng 2: Hỗn hợp gồm các chất có tính chất tương tự
Hỗn hợp A, B + chất X ——> AX, BX
Cách giải:
Đặt ẩn phụ và giải hệ phương trình theo PTHH
Dạng 3: Hỗn hợp một chất có CTHH trùng sản phầm của chất kia
Hỗn hợp A, B + chất X ——> AX+ B (mới sinh), B (ban đầu)
Cách giải:
Như dạng 2
Chú ý: lượng B thu được sau phản ứng gồm cả lượng B ban đầu dư và lượng B mới sinh ra
Một số lưu ý khi giải các bài toán hỗn hợp
Nếu hỗn hợp được chia có tỉ lệ gấp đôi, bằng nhau,… thì đặt ẩn cho số mol từng chất trong mỗi phần
Nếu hỗn hợp được chia không có quan hệ thì đặt ẩn cho số mol mỗi chất trong một phần và giả sử số mol này gấp k lần số mol ở phần kia.
Nên xem: