TS.BS. Nguyễn Mạnh Khánh– Bong điểm bám dây chằng chéo trước khớp gối là một thương tổn khá thường gặp, do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên như sau chấn thương thể thao, tai nạn giao thông…
1. Phân loại
Bong điểm bám dây chằng chéo trước thực chất là vỡ mâm chày ở phần gai chày nơi có dây chằng chéo trước bám vào. Thương tổn này lần đầu tiên được Poncet đề cập trong y văn vào năm 1895. Sau đó đã được tác giả Meyer và McKeever (1959) phân loại các thể tổn thương khá chi tiết dựa trên mức độ di lệch của mảnh xương bong ra:
– Độ I: mảnh gãy bong không di lệch
– Độ II: mảnh gãy di lệch một phần (mảnh xương bong ra di lệch lên trên khỏi vị trí bám vào mâm chày)
– Độ III: mảnh gãy di lệch hoàn toàn (không còn sự tiếp xúc giữa mảnh xương bong ra và mâm chày):
+ độ IIIA: chỉ có phần xương ở vị trí bám của dây chằng chéo trước bong ra
+ độ IIIB: cả phần gai chày cũng bị bong ra
Hình 1. Phân loại bong điểm bám dây chằng chéo trước khớp gối theo Meyer và McKeever
2. Chẩn đoán hình ảnh
Dựa trên phim X quang khớp gối tư thế thẳng và nghiêng cho phép đánh giá loại gãy và mức độ di lệch của mảnh xương gãy. Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan) rất hữu ích để đánh giá giải phẫu và mức độ phức tạp của xương gãy. Hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) cần thiết để đánh giá các tổn thương của sụn khớp, sụn chêm và dây chằng.
3. Điều trị
– Chỉ định điều trị bong điểm bám dây chằng chéo trước khớp gối phụ thuộc vào loại gãy, có kẹt phần mềm vào diện gãy hay không và các tổn thương khớp gối phối hợp.
Đang xem: Bong điểm bám dây chằng chéo trước
– Mục đích điều trị nhằm:
+ Nắn chỉnh vị trí gãy về đúng giải phẫu và dây chằng chéo trước còn liên tục.
+ Cố định vững chắc để cho phép vận động sớm khớp gối
+ Loại bỏ những nguyên nhân gây kẹt khớp, hạn chế duỗi khớp gối và impingement do mảnh gãy di lệch
– Điều trị cụ thể:
+ Độ I: điều trị bảo tồn bằng ống bột trong thời gian 4-6 tuần. Cần kiểm tra X quang định kỳ để chắc chắn mảnh gãy không di lệch thứ phát. Sau khi tháo bột cần tập phục hồi chức năng tích cực để tránh nguy cơ cứng khớp gối.
Xem thêm: Điều Trị Rối Loạn Tiêu Hóa Mãi Không Khỏi Chỉ Vì 5 Sai Lầm Này!
+ Độ II: trong phần lớn các trường hợp có thể điều trị bảo tồn bằng bột sau khi nắn chỉnh và chọc hút máu tụ trong khớp. Nếu nắn chỉnh không đạt yêu cầu cần chuyển sang phẫu thuật nội soi và cố định mảnh gãy.
Xem thêm: Chế Độ Ăn Cho Người Thiếu Máu, Thiếu Máu Nên Ăn Uống Như Thế Nào
+ Độ III/IV: chỉ định phẫu thuật nội soi nắn chỉnh và cố định lại mảnh gãy. Có nhiều phương pháp cố định khác nhau như khâu chỉ thép, bắt vít, khâu chỉ neo, kim Kirschner…
Hình 2. Hình ảnh X quang bong điểm bám dây chằng chéo trước khớp gối phải
Hình 3. Hình ảnh X quang kiểm tra sau khi phẫu thuật nội soi khớp gối
khâu lại điểm bám dây chằng chéo trước bằng chỉ thép
Hình 4. Cơ năng khớp gối sau phẫu thuật 2 tháng, gối gấp tối đa
Hình 6. Cơ năng khớp gối sau phẫu thuật 2 tháng, gối duỗi tối đa
Hình 7. Hình ảnh X quang sau phẫu thuật 4 tháng, can xương tiến triển tốt
Video 1. Chức năng khớp gối sau phẫu thuật 4 tháng, gối gấp duỗi tối đa
Video 2. Khám lâm sàng sau phẫu thuật 4 tháng: gối vững, không có dấu hiệu ngăn kéo
Video 3. Kỹ thuật nội soi khâu lại điểm bám dây chằng chéo trước khớp gối kiểu số 8 bằng chỉ không tiêu
Video 4. Kỹ thuật nội soi khâu lại điểm bám dây chằng chéo trước xuyên qua mảnh gãy bằng chỉ không tiêu
Video 5. Kỹ thuật nội soi khâu lại điểm bám dây chằng chéo trước bằng chỉ không tiêu