Tâm thần có lẽ là nguy cơ bệnh lý mà ai trong chúng ta cũng không muốn mình hoặc người thân mắc phải. Nếu chẳng may người thân trong gia đình mắc phải bệnh lý này thì việc bệnh tâm thần có di truyền không lại trở thành nỗi lo lắng không nguôi của những người còn lại cho bản thân mình và cho thế hệ sau. Vậy thực hư của tính chất di truyền đối với bệnh tâm thần là như thế nào, mời bạn tham khảo thêm trong bài viết sau đây.
Đang xem: Bệnh tâm thần có di truyền không
Bệnh tâm thần có di truyền không
1. Tâm thần là bệnh lý như thế nào?
Hiểu về bệnh tâm thần và các dạng biểu hiện của bệnh sẽ giúp chúng ta giải đáp được băn khoăn bệnh tâm thần có di truyền không.
Bệnh tâm thần là tình trạng rối loạn dẫn đến mất khả năng phân biệt và điều chỉnh suy nghĩ, hành vi, tâm trạng. Bệnh có nhiều dạng khác nhau có thể phân biệt và cụ thể hóa bằng các tên gọi như bệnh trầm cảm, rối loạn lo âu, tâm thần phân liệt, rối loạn ăn uống và hành vi gây nghiện.
Bệnh tâm thần ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống, sức khỏe và thậm chí là tới tính mạng của người bệnh. Không những thế còn biến người bị tâm thần trở thành gánh nặng và nỗi lo lắng của những người thân trong gia đình, đặc biệt là người chịu trách nhiệm chăm sóc trực tiếp.
2. Bệnh tâm thần có di truyền không?
2.1 Bệnh tâm thần có di truyền
Một số nghiên cứu của các nhà khoa học đã cho biết có sự liên quan tương đối giữa yếu tố di truyền với nguy cơ gây bệnh tâm thần.
Bệnh tâm thần di truyền như thế nào
Thống kê chi tiết cho biết, trong mối quan hệ trực hệ gia đình, tỷ lệ di truyền bệnh tâm thần là khoảng 16,4% nếu có bố hoặc mẹ bị tâm thần, là khoảng 68% nếu có cả bố và mẹ bị tâm thần và là khoảng 14,3% nếu có anh chị em bị tâm thần. Nếu so sánh giữa các đối tượng có người thân trực hệ bị tâm thần với những người không có người thân trong gia đình bị tâm thần thì tỷ lệ mắc bệnh chênh lệch luôn là khoảng 10%.
Vậy bệnh tâm thần di truyền như thế nào ?
Cơ sở khoa học được đưa ra để giải thích cho sự di truyền bệnh tâm thần là do kế thừa một chuỗi gen nào đó từ những người mắc bệnh tâm thần và chuỗi gen này có liên quan đến nguy cơ làm phát sinh bệnh tâm thần.
Thực tế cũng đã chứng minh bệnh tâm thần do di truyền không hoàn toàn là phỏng đoán. Đã có không ít các trường hợp bị mắc bệnh tâm thần hoặc các dạng khác nhau của bệnh tâm thần khi sinh con hoặc cháu ra cũng có dấu hiệu quả bệnh lý này. Mức độ có thể nặng hơn hoặc nhẹ hơn không tuyệt đối.
Xem thêm: Quan Hệ Bằng Miệng Có Hại Không, Quan Hệ Bằng Miệng Và Những Sự Thật Ít Người Biết
Như vậy, với băn khoăn bệnh tâm thần có di truyền hay không thì câu trả lời chính xác là có di truyền, và tỷ lệ di truyền sẽ cao nhất khi xảy ra ở những người có quan hệ huyết thống trực hệ. Tuy nhiên, đó chưa phải là toàn bộ câu trả lời chính xác mà bạn cần biết. Chi tiết bạn cần theo dõi thêm thông tin ở phần tiếp theo.
2.2 Di truyền có phải là yếu tố quyết định nguy cơ mắc bệnh tâm thần?
Câu trả lời chính xác là không, di truyền không phải là yếu tố hàng đầu quyết định đến nguy cơ mắc bệnh tâm thần. Mặc dù nguy cơ là có, nhưng rõ ràng tỷ lệ được công bố đã nêu ở phần trên cho thấy không phải tất cả các trường hợp bị bệnh tâm thần đều do di truyền từ người thân và không phải tất cả những người bị bệnh tâm thần đều di truyền bệnh này cho con cháu về sau.
Đã có những thống kê cho biết trong khoảng 60% bệnh nhân tâm thần không có người thân và ruột thịt mắc bệnh này hay các vấn đề thần kinh tương tự. Và rất nhiều bệnh nhân tâm thần trong số đó bị khởi phát bệnh do rơi vào các trạng thái ức chế tinh thần kéo dài dưới tác động của môi trường sống, làm việc và sinh trưởng từ nhỏ tới lớn. Thậm chí, có không ít trường hợp bị tâm thần có liên quan tới các cú sốc tinh thần đột ngột dù không có yếu tố di truyền và môi trường.
Ngay cả những trẻ được chẩn đoán có triệu chứng tâm thần từ nhỏ nhưng do được chăm sóc và nuôi dưỡng trong một môi trường tốt, lành mạnh, yếu tố gen di truyền cũng bị “ngủ quên” và ngược lại.
Cho nên, di truyền có thể ảnh hưởng một phần và chiếm tỷ lệ nhất định liên quan đến nguy cơ gây bệnh, nhưng không quyết định hoàn toàn tới nguy cơ gây bệnh. Có rất nhiều nguyên nhân và yếu tố gây khởi phát bệnh tâm thần và không liên quan tới yếu tố di truyền. Thậm chí ngay cả khi có tiềm ẩn yếu tố di truyền trong người nhưng cũng không có nghĩa là yếu tố này đương nhiên sẽ khởi phát trong cuộc đời.
3. Có thể phòng tránh được bệnh tâm thần không?
Như đã phân tích, yếu tố di truyền có ảnh hưởng tới việc khởi phát bệnh tâm thần, vẫn có những trường hợp bị tâm thần hoàn toàn là do bị di truyền với tỷ lệ rất lớn. Nhưng vẫn có không ít trường hợp bị tâm thần không liên quan tới yếu tố di truyền.
Cho nên việc có thể phòng ngừa được bệnh tâm thần hay không còn phụ thuộc vào việc bạn có sẵn chứa yếu tố di truyền hay không. Nếu bản thân bạn có sẵn gen di truyền bệnh tâm thần thì nhiều khả năng không phòng tránh được bệnh. Đôi khi bệnh sẽ khởi phát lúc chúng ta không phòng bị gì. Nhưng bạn cũng nên biết rằng, ngay cả khi có sẵn yếu tố di truyền tâm thần bên trong thì bệnh chưa hẳn đã khởi phát. Vậy nguyên nhân do đâu? Hoặc những trường hợp không có gen di truyền nhưng vẫn bị tâm thần.
Bởi vậy, sở dĩ có những tình huống kể trên là bởi chúng có liên quan tới các yếu tố môi trường sống, sinh trưởng, phát triển, làm việc hoặc các cú sốc tinh thần đột ngột và quá lớn.
Xem thêm: Bóng Đá Tại Đại Hội Thể Thao Đông Nam Á 2015, Đại Hội Thể Thao Đông Nam Á 2015
Nếu môi trường sinh trưởng và giáo dục đầy đủ, môi trường sống tốt, lành mạnh, tích cực, được điều hòa và cân bằng tinh thần thì sẽ giúp bạn tránh được nguy cơ mắc các dạng khác nhau của bệnh tâm thần, và tránh “đánh thức” các gen di truyền bệnh tâm thần. Nhờ thế, chúng ta có thể tránh được nguy cơ mắc bệnh tâm thần.
Bởi vậy, cách tốt nhất để phòng ngừa nguy cơ bệnh tâm thần đó là tạo cho mình được sống trong một môi trường tốt, lành mạnh, cân bằng và dễ kiểm soát. Đó là bí quyết để tinh thần bạn luôn được thoải mái, thư thái nhất và không còn phải băn khoăn về việc bệnh tâm thần có di truyền không.