Quai bị là căn bệnh phổ biến tại nước ta, mà hầu hết mọi người đều có thể mắc phải. Tuy quai bị là căn bệnh lành tính nhưng lại có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Vậy khi mắc bệnh quai bị kiêng gì và ăn gì?
Bài viết với sự tư vấn chuyên môn của ThS.BS Bùi Ngọc An Pha – Cố vấn chuyên môn Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng cho Trẻ em và Người lớn namlimquangnam.net.
Đang xem: Bệnh quai bị cần kiêng những gì
Tổng quan về bệnh quai bị
Quai bị là bệnh truyền nhiễm, với biểu hiện đặc trưng là sưng các tuyến nước bọt. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ trong độ tuổi từ 2 đến 14 tuổi, cũng có thể gặp ở nhóm trẻ lớn, thành niên hoặc người lớn tuổi với tỷ lệ thấp hơn. Tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới thường cao hơn nữ giới.
Tại Việt Nam, bệnh quai bị có tỷ lệ mắc hàng năm dao động từ 10 đến 40 trường hợp trên 100.000 dân, tập trung cao ở các vùng miền Bắc và Tây Nguyên. Tỷ lệ tử vong do bệnh quai bị thấp, không vượt quá 1/100.000 dân, nhưng nhiều ca bệnh nặng có thể dẫn đến viêm não – màng não hoặc viêm nhiều tuyến.
Để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình, các chuyên gia khuyến cáo người dân nên tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh quai bị đầy đủ. Nếu mắc bệnh, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ để nắm được những thông tin về việc bệnh quai bị kiêng gì và nên ăn gì để tránh khiến bệnh phát triển nặng.
Tỷ lệ mắc bệnh quai bị ở nam giới thường cao hơn nữ giới
Mắc bệnh quai bị kiêng gì?
Kiêng gió và nước lạnh
Gió và nước lạnh là hai yếu tố khiến vùng mắc quai bị sưng và đau hơn. Do đó, người bệnh cần lưu ý mặc quần áo dài tay để che chắn gió trong trường hợp cần phải ra ngoài, để hạn chế tối đa nguy cơ khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Bên cạnh đó, không phải kiêng nước là đồng nghĩa với việc người bệnh không cần tắm và vệ sinh cơ thể mỗi ngày. Thực tế, người bệnh quai bị nên đặc biệt lưu ý việc vệ sinh cơ thể hàng ngày để tiêu diệt sạch sẽ vi khuẩn, vi trùng. Thay vì tắm bằng nước lạnh, người bệnh nên tắm bằng nước ấm và không nên ngâm mình quá lâu.
Không nên hoạt động mạnh
Khi mắc bệnh quai bị, người bệnh nên sắp xếp thời gian biểu hợp lý để có thể nghỉ ngơi giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục, nâng cao sức đề kháng chống lại bệnh tật. Không hiếm những trường hợp biến chứng quai bị sưng đau tinh hoàn ở nam giới, do người bệnh vận động mạnh. Nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến vô sinh.
Không tự ý dùng thuốc
Người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc tại nhà, mà nên đến các cơ sở y tế có các bác sĩ chuyên môn để theo dõi và điều trị, đề phòng những biến chứng có thể xảy ra. Bệnh quai bị hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, việc điều trị chủ yếu dựa trên các nguyên tắc hạn chế vận động, an thần và chăm sóc bệnh nhân tốt, điều trị chống viêm tinh hoàn, buồng trứng, viêm màng não – viêm não, viêm tụy. Các bác sĩ chỉ định kháng sinh trong những trường hợp có bội nhiễm do vi khuẩn. Với các thể nặng có thể dùng Globulin miễn dịch kết hợp.
Kiêng ăn đồ chua, cay, thịt gà và món ăn làm từ nếp
Những thực phẩm chua, cay sẽ khiến tình trạng bệnh quai bị trở nên nghiêm trọng hơn, kéo dài thời gian hồi phục của bệnh nhân. Nguyên nhân bởi những loại thực phẩm này khiến tuyến nước bọt của người bệnh hoạt động nhiều hơn, làm tăng tiết nước bọt khiến chỗ quai bị sưng to hơn. Tương tự, những món ăn được làm từ nếp như xôi, bánh chưng, bánh trôi,…, cũng có thể gây ra tình trạng này.
Xem thêm: Chế Độ Ăn Cho Bà Mẹ Sau Sinh, Cách Ăn Uống Sau Sinh Để Mẹ Đẹp, Con Khỏe
Bên cạnh đó khi mắc bệnh quai bị, người bệnh nên kiêng ăn thịt gà. Vì gà là món ăn khá dai, có thể ảnh hưởng đến tuyến nước bọt đang sưng viêm khi người bệnh cố gắng nhai. Ngoài ra, thịt gà là thực phẩm khó tiêu hóa, không tốt cho người bệnh.
Người bệnh quai bị nên kiêng ăn đồ chua, cay, thịt gà và các món ăn làm từ nếp
Mắc bệnh quai bị nên ăn gì?
Chế độ ăn rất quan trọng đối với người bệnh quai bị. Xây dựng thực đơn phù hợp giúp người bệnh dễ hấp thu chất dinh dưỡng, hỗ trợ tốt cho quá trình phục hồi.
Ưu tiên lựa chọn những thức ăn dạng lỏng và mềm
Khi mắc bệnh quai bị, người bệnh sốt cao, sưng đau tuyến nước bọt khiến việc ăn uống trở nên khó khăn. Vì vậy, người thân nên ưu tiên cho bệnh nhân ăn những thức ăn dạng lỏng nhưng vẫn đầy đủ chất dinh dưỡng như: canh trứng, ngó sen, gạo tẻ,… Hệ tiêu hóa của người bệnh trong thời gian này khá nhạy cảm, nên người thân cần lưu ý điều chỉnh khẩu phần ăn hàng ngày sao cho phù hợp, lượng ít và hạn chế nhai mạnh. Tốt nhất nên chia nhỏ thực đơn ra thành nhiều bữa trong ngày.
Nên ăn những món ăn được chế biến từ đậu
Món ăn chế biến từ đậu có hàm lượng dinh dưỡng cao, bao gồm các loại vitamin cần thiết giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng như: vitamin A, vitamin C, vitamin B1… Chính vì lý do đó, ăn những món ăn được chế biến từ đậu là phương pháp hiệu quả chống lại bệnh tật. Người thân ninh nhừ đậu tương, đậu xanh với số lượng ngang nhau cho người bệnh quai bị ăn mỗi ngày. Sau khi ăn 3 đến 5 ngày liên tiếp, bệnh sẽ nhanh chóng thuyên giảm.
Nên ăn bổ sung những món ăn từ rau xanh
Không chỉ riêng người bệnh quai bị, mà đối với rất nhiều căn bệnh khác rau xanh luôn là món ăn được ưa chuộng hàng đầu. Nguyên nhân là do vitamin A có nhiều trong rau xanh rất tốt cho hệ tiêu hóa, giúp tăng trưởng thể chất và bảo vệ cơ thể chống nhiễm trùng nhờ vào cơ chế tăng cường hoạt động của hệ thống miễn dịch, nhất là các bạch cầu lympho T, lympho B và bạch cầu đa nhân trung tính, cả về số lượng lẫn chất lượng.
Người bệnh quai bị nên bổ sung Vitamin A từ rau xanh
Uống nhiều nước
Người bệnh quai bị thường có triệu chứng sốt và mất nước, vì vậy bù đủ lượng nước và chất điện giải mất đi để cơ thể được cân bằng là việc rất quan trọng. Người bệnh quai bị không nên uống nước quá nóng hoặc quá lạnh, thay vào đó nên dùng nước lọc thông thường hoặc nước ấm (có thể làm giảm cơn đau).
Ngoài ra, súc miệng thường xuyên bằng nước muối pha loãng giúp hạn chế sự phát triển của các vi khuẩn trong khoang miệng và tránh khô miệng.
Xem thêm: Top 10 Siro Ho Cho Bé Tốt Nhất 2021 Chuyên Gia Khuyên Dùng, 3 Mẹo Trị Ho Cho Trẻ Sơ Sinh Hiệu Quả
Bệnh quai bị tuy lành tính nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Do đó khi mắc bệnh quai bị, người bệnh cần đặc biệt lưu ý quai bị kiêng gì và tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ điều trị.